Przemówienie Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Finansów Grzegorza W. Kołodko na sesji plenarnej spotkania Szefów Rządów państw członkowskich Inicjatywy Środkowoeuropejskiej (IŚE) /Central European Initiative/ Skopje, 15 listopada 2002

       

 

Panie Przewodniczący,
Panie i Panowie,

Cieszę się, że mogę uczestniczyć w Szczycie państw Inicjatywy Środkowoeuropejskiej, najstarszej i największej w Europie struktury regionalnej współpracy. Debaty na forum poprzednich „szczytów” obfitowały w ważne dla rozwoju naszej współpracy inicjatywy. Nowe idee będą bardzo przydatne także dla właściwego zaprogramowania przewodnictwa Polski w IŚE w 2003 r.
Tegoroczne spotkanie przypada na okres kończących się negocjacji z Unią Europejską oraz przed Szczytem Paktu Północno-Atlantyckiego w Pradze. Kolejne kraje - członkowie IŚE - staną się członkami UE i NATO. Będą to epokowe wydarzenia dla naszego regionu w sensie politycznym, gospodarczym i społecznym. Europa Środkowa była zawsze obszarem, na którym sąsiadowały ze sobą kraje o różnym stopniu rozwoju gospodarczego i o różnych kulturach. Jest to zarazem obszar krzyżujących się szlaków komunikacyjnych, intensywnej współpracy między miastami i społecznościami lokalnymi. Zmiany, jakie dokonały się w latach 1989/90 usunęły bariery hamujące przyjazną, dobrosąsiedzką współpracę i umożliwiły rozwój partnerskich kontaktów. Przezwyciężone zostały również dramaty jakie były udziałem niektórych państw-członków IŚE.
Wszystko to skłania nas do aktywnego udziału w budowie gmachu europejskiej jedności. Powinniśmy jak najlepiej wykorzystać istniejący potencjał, by przekształcić nasz region w obszar szybkiego wzrostu gospodarczego, bez podziałów wewnętrznych, pozytywnie oddziaływujący na cały europejski kontynent.
Poszerzenie UE o nowe państwa - członków IŚE oraz stworzenie wspólnego rynku dóbr, usług, kapitału i rynku pracy, ułatwi przyspieszenie wzrostu gospodarczego i wyrównywanie poziomu życia w całym regionie. Dotychczasowe doświadczenia akcesyjne krajów o słabszym potencjale gospodarczym pokazują jednoznacznie, że wejście do Unii nie pogłębia podziałów na bogatych i biednych. Daje natomiast szansę na odrobienie zaległości przez państwa mniej rozwinięte.
Jak powiedziałem, Inicjatywa Środkowoeuropejska nie ucierpi z powodu przystąpienia przez kilku jej członków do UE. Sam fakt istnienia w IŚE grupy siedmiu państw-członków UE zmieni sposób, w jaki to ugrupowanie jest postrzegane. Pozytywnie wpłynie na naszą współpracę regionalną. Ułatwi dostęp do unijnego know-how i środków pomocowych. Sukces najbliższego rozszerzenia Unii Europejskiej, dla państw dążących do pełnej integracji ze strukturami euro-atlantyckimi i nie objętych najbliższą falą rozszerzenia, będzie stanowić zachęcający sygnał i bodziec do przestrzegania europejskich standardów praw człowieka, usprawniania administracji, tworzenia podstaw gospodarki rynkowej.
IŚE jest i pozostanie po rozszerzeniu UE ważnym ugrupowaniem regionalnym, jednoczącym państwa i zapobiegającym powstawaniu nowych linii podziału czy też marginalizacji jakiegokolwiek członka naszej grupy. Polska czyni wiele w ramach współpracy z państwami Europy Środkowej i Wschodniej dla aktywnego i pełnowartościowego członkostwa w Unii Europejskiej. Dotyczy to również NATO. Uważamy, że nasze doświadczenie, stopień rozwoju i stabilna infrastruktura współpracy gospodarczej i administracyjnej ze wschodnimi sąsiadami, przyczyni się do rozwoju polityki wschodniej i południowo-wschodniej Unii Europejskiej.
Polska jako sąsiad Ukrainy, wyraża poparcie dla obranej europejskiej opcji rozwoju tego państwa. Pragnęłaby widzieć większe zaangażowanie także UE i krajów kandydujących do członkostwa w UE na rzecz zacieśnienia współpracy z Ukrainą, w kontekście przyszłego jej sąsiedztwa ze zjednoczoną Europą. Będzie to obiektywnie wspomagało procesy demokratycznych reform i sprzyjało rozwojowi gospodarki rynkowej w tym kraju.
Przy tej okazji chciałbym wspomnieć o zorganizowanej w Warszawie, w dniach 15-16 października br., z inicjatywy oraz pod patronatem Prezydenta RP, Aleksandra Kwaśniewskiego i Wysokiego Przedstawiciela UE ds. Zagranicznych i Bezpieczeństwa, Javiera Solany, międzynarodowej konferencji „Ukraina w Europie".
Władze Rzeczypospolitej Polskiej są zainteresowane utrzymaniem przyjaznych, dobrosąsiedzkich stosunków z Republiką Białorusi. Pragniemy, aby Białoruś, nasz sąsiad i kraj historycznie związany z Polską, włączyła się w nurt integracji europejskiej. Oczekujemy, że Białoruś zintensyfikuje wysiłki, by stać się w pełni państwem demokratycznym. Zależy nam, aby nie tylko rozszerzona UE, lecz także Białoruś była jak najlepiej przygotowana do nowego sąsiedztwa.
Wspomaganie reform politycznych i gospodarczych w państwach bałkańskich oraz rozszerzanie współpracy regionalnej ma obecnie ogromne znaczenie dla całej Europy, Polska jako członek Paktu Stabilności oraz w ramach stosunków dwustronnych z państwami bałkańskimi będzie angażować się na rzecz stabilizacji i rozwoju dobrosąsiedzkich stosunków w regionie. Będzie to jednym z głównych zadań polskiego przewodnictwa w IŚE w 2003 roku. Uważamy że, utrwalanie stabilizacji politycznej, demokracji i gospodarki rynkowej w regionie, rozwój współpracy w dziedzinie gospodarki, kultury, nauki, turystyki, a także wymiana doświadczeń z zakresu decentralizacji i wzmacniania samorządu lokalnego oraz współpracy transgranicznej - to wszystko powinno prowadzić do stworzenia społeczeństw obywatelskich z aktywnym udziałem mniejszości narodowych.
Wraz z Radą Europy oraz w ramach Paktu Stabilności zorganizujemy w 2003 roku międzynarodową konferencję poświeconą współpracy międzyregionalnej i transgranicznej oraz budowaniu demokracji lokalnej w ramach IŚE.
Będziemy aktywnie kontynuować zasadnicze kierunki współpracy IŚE. Skoncentrujemy się na usprawnieniu infrastruktury transportowej, wymianie doświadczeń w zakresie bezpieczeństwa publicznego i obrony cywilnej.
Uwzględniając rozmiary zagrożeń, jakie we współczesnym świecie niosą terroryzm oraz zorganizowana przestępczość o zasięgu międzynarodowym, Polska będzie promować dialog i współpracę międzynarodową w ramach IŚE w celu wspólnego przeciwdziałania tym niebezpiecznym zjawiskom. Kontynuowana będzie polityka promocji małej i średniej przedsiębiorczości oraz turystyki. Podjęte zostaną inicjatywy współpracy IŚE i jej struktur z organizacjami pozarządowymi.
W oparciu o nowe reguły, przyjęte w naszym podstawowym dokumencie będziemy pogłębiać współpracę parlamentów państw IŚE. Uczestnictwo Polski - jedynego państwa członkowskiego zarówno w IŚE jak i Radzie Państw Morza Bałtyckiego, stwarza okazję do wykorzystania doświadczeń tych dwóch ugrupowań regionalnych.
Na zakończenie niech mi wolno będzie w imieniu Leszka Millera, szefa polskiego rządu - zaprosić Panów Premierów na kolejny Szczyt IŚE, który zostanie zorganizowany w Warszawie w listopadzie 2003 r.
Dziękuję za uwagę!